DOCENTENHANDREIKING

Vooraf

Het is zeer aan te bevelen om als docent de gehele documentaire vooraf te bekijken (75 minuten) en op grond daarvan te beslissen of en hoe u met deze filmfragmenten en vragen gaat werken.

Hier de link naar de documentaire met het wachtwoord:
Documentaire Link
Wachtwoord: Lighthouse20232024!

Bij aanvang van dit project is het goed uw leerlingen te informeren over waar de documentaire overgaat, kort iets te vertellen over Philomena Essed, het onderwerp: racisme en wat uw leerlingen te zien gaan krijgen. Ook is het goed dat uw leerlingen weten dat zij niet de hele documentaire te zien krijgen, maar dat deze is opgeknipt in kortere fragmenten, waarna vragen beantwoord moeten worden. Creëer een veilige sfeer waarin iedereen zich veilig voelt en waar ruimte is voor het delen van ervaringen en meningen. Houd er rekening mee dat deze film heftige emoties kan oproepen. Zowel tijdens het bekijken van de fragmenten als bij het behandelen van de vragen is het belangrijk dat u zich bewust bent van de eventuele impact van het onderwerp op uw leerlingen. Geef hier aandacht en ruimte voor. Wellicht toont u zelf ook uw emoties of deelt u uw eigen ervaringen omtrent dit onderwerp.

Op de site van schoolenveiligheid.nl zijn bij Voortgezet Onderwijs tips te vinden onder het kopje: Over spanning en discussie hoe hiermee om te gaan. Ook op de site van kennisinstituut Movisie is veel belangrijke informatie te vinden: Movisie


Niveau

Het lesmateriaal is geschikt voor de bovenbouw van Havo/VWO/Gymnasium en sluit aan bij Maatschappijleer (Pluriforme samenleving), Geschiedenis (Dekolonisatie en multiculturele samenleving) en CKV (Film: de documentaire).

Ook voor het vak Burgerschap zijn veel inhoudelijke aanknopingspunten te vinden. We laten het aan de docenten Burgerschap over om te beoordelen of de fragmenten met vragen geschikt zijn voor hun groep leerlingen.

Studenten uit het HBO en lerarenopleidingen kunnen de documentaire (75 minuten) in zijn geheel bekijken. Naar aanleiding daarvan kan een gesprek plaatsvinden, maar er kan ook gekozen worden voor het laten beantwoorden van een aantal vragen. U kunt dan zelf kiezen welke vragen daarvoor in aanmerking komen.

Vakbegrippen

  • Racisme
  • Discriminatie
  • Multiculturele samenleving
  • Pluriforme samenleving
  • Dekolonisatie
  • Extreemrechts
  • Privileges
  • Manumissie
  • Socialisatie
  • Feminisme
  • Feministische Golf
  • Zwarte Piet
  • Documentaire

Werkwijze

De opbouw van de lessen is als volgt: eerst bekijken de leerlingen een fragment en daarna beantwoorden zij de vragen. Niet alle antwoorden op de vragen zijn in de fragmenten te vinden en zullen door de leerlingen op een andere manier gevonden moeten worden. De leerlingen kunnen individueel of in tweetallen werken. Het laatste onderdeel is een afrondende actieve werkvorm: een opdracht waarin de leerlingen de opgedane kennis kunnen toepassen in een creatieve vorm.

Leerdoelen

  • Leerlingen vergroten hun kennis rondom de onderwerpen: het slavernijverleden, het ontstaan van de multiculturele samenleving en racisme in Nederland.
  • Leerlingen leren een discriminerende en/of racistische situatie te herkennen, te benoemen en aan de kaak te stellen.
  • Leerlingen leren te discussiëren en eigen positie in te nemen rondom de onderwerpen: discriminatie en racisme.
  • Leerlingen leren te reflecteren op hun eigen positie en rol in de samenleving.
  • Leerlingen leren over de opbouw van een documentaire en het aan de kaak stellen van een maatschappelijk onderwerp in beeld en geluid.
  • Leerlingen leren hun opgedane kennis om te zetten in een afrondende creatieve werkvorm: een debat, het samenstellen van hun eigen familiestamboom en/of het maken van een mini-documentaire.


Profielwerkstuk

Als afrondende creatieve werkvorm is bij het vak CKV de opdracht opgenomen waarbij leerlingen een eigen korte reportage en/of langere documentaire kunnen maken. Het maken van een documentaire van maximum 10 minuten kan ook toegepast worden voor het maken van een Profielwerkstuk (PWS) voor een ander vak. Het onderwerp van deze documentaire leent zich daar goed voor.


TIJDSINDELING

Niet alle scholen hebben dezelfde roosters voor de lessen. Iedere docent zal zelf moeten beslissen hoeveel tijd hieraan besteed kan worden. Dat hangt ook af of één of meerdere docenten de documentaire behandelen. Om het beslisproces te vergemakkelijken, is in een overzicht aangegeven hoelang elk fragment duurt. In een les zijn dus meerdere fragmenten met de bijbehorende vragen te behandelen, afhankelijk van het lesrooster dat op uw school wordt gehanteerd. U kunt er ook voor kiezen vragen als huiswerk mee te geven.

FragmentLengteOpdrachtMaatschappijleer
 Minuten Pluriforme samenleving
13:201Racisme
23:352Activisme
36:003Zwarte voorbeelden
44:044The Black Archives
56:205Waardigheid
64:206Familiestamboom
77:307Aan de slag
83:008Actualiteit
Totaal38 minuten  
FragmentLengteOpdrachtGeschiedenis
 Minuten Dekolonisatie en multiculturele samenleving
12:001Kleurrijk Nederland
23:202Racisme
37:083Feminisme
46:154Bondgenoot
54:205Dekolonisatie
64:506Privilege
75:207Angela Davis
86:408Waardigheid
Totaal40 minuten  
FragmentLengteOpdrachtCKV
 Minuten Film/documentaire
12:141Trailer
22:002Introductie
33:203Het onderwerp
45:294Beelden
55:375Montage
65:446Aftiteling
711:007Regisseur
85:208Zwarte iconen
Totaal42 minuten