CKV

Je gaat 8 fragmenten bekijken uit de documentaire Alledaagse Waardigheid. Bij elke video voer je een opdracht uit die gericht is op verschillende aspecten van de documentaire, zoals filmtechnieken, het maatschappelijke onderwerp racisme, en de rol van de regisseur. Elke opdracht vraagt om een diepgaande reflectie op wat je hebt gezien. Aan het einde werk je aan een creatieve eindopdracht, waarin je je nieuwe kennis toepast door zelf een korte documentaire of reportage te maken over een maatschappelijk thema naar keuze.

Start met de opdrachten

OPDRACHTEN: CKV

1.TRAILER

Fragment uitleg

Het medium film werd in 1895 uitgevonden. Er ontstonden vrij snel twee vormen: de speelfilm(fictie), waarbij een verzonnen verhaal door acteurs en actrices wordt verbeeld en de documentaire(non-fictie), waarbij een maatschappelijk probleem door echte mensen vanuit meerdere kanten wordt besproken. Muziek speelt zowel bij een speelfilm als een documentaire een ondersteunende rol. Regisseurs van zowel speelfilms, als documentaires maken van dezelfde vormgevingsaspecten gebruik, zoals camerastandpunten, kadrering, licht, geluidsontwerp, locatie en opbouw in scènes en montage en postproductie. Voordat een film in de bioscoop te zien is, wordt er een korte trailer gemaakt om het publiek nieuwsgierig te maken naar de hele film. Filmmaker Ida Does heeft dat ook voor haar documentaire Alledaagse Waardigheid gedaan.

 

Beantwoord de volgende vragen:

  1. Wat denk je te verwachten nadat je deze trailer hebt gezien? Over wie gaat deze documentaire? Welk onderwerp komt er aan de orde? Onderbouw je antwoorden.
  2. In deze trailer hoor je soms de stem van een geïnterviewde, terwijl je die persoon nog niet in beeld ziet. Het geluid wordt ‘naarvoren getrokken’. Waarom wordt dat gedaan? Wat is het verschil met het gebruik van een voice-over?
  3. Ida Does is filmmaker en producent. Wat houdt dat in? Welke werkzaamheden heeft ze bij deze film verricht? Kan je nog een aantal andere werkzaamheden/beroepen noemen, die bij het maken van een documentaire belangrijk zijn?

2.INTRODUCTIE

Fragment uitleg

Elke film, of dat nu een speelfilm of een documentaire is, begint met een setup, de introductie van de belangrijkste personages en het onderwerp. De kijkers krijgen vanaf het begin van de film een idee met wie ze te maken krijgen en waar de film over zal gaan. Je leert de personen steeds beter kennen. Het verhaal ontwikkelt zich en komt tot een climax. De regisseur bouwt een spanning op, zodat je als kijker geboeid blijft kijken en benieuwd bent naar de afloop.

Beantwoord de volgende vragen:

  1. Over welk maatschappelijk probleem gaat deze documentaire? Noem enkele kernwoorden.
  2. In de introductie zien we een aantal oudere en jongere vrouwen aan het woord. Denk je dat de regisseur daar bewust voor heeft gekozen? Zo, ja, waarom denk je dat?
  3. In de introductie zien we personen op zoek naar een foto of een krantenartikel uit 1984. Waarom is dat jaartal zo belangrijk?

3. HET ONDERWERP

Fragment uitleg

In dit fragment maken we kennis met het maatschappelijk onderwerp van de documentaire: racisme in Nederland. Wetenschapper Philomena Essed, die woont in Amerika en werkt aan de Antioch Universiteit in California, komt nu uitgebreid aan het woord: de documentaire gaat over haar, haar boek over racisme in Nederland, dat in 1984 verscheen. Regisseur Ida Does laat Essed naar een tv-programma kijken uit 1990, waarin ze zelf aan het woord komt over racisme.

Beantwoord de volgende vragen:

  1. Het onderwerp van de documentaire is racisme in Nederland, waarover Essed in 1984 een boek schreef. In 1990 promoveerde ze cum laude. Waarom zou regisseur Ida Does daar nu nog een documentaire over willen maken?
  2. Waarom zou Ida Does haar documentaire de titel Alledaagse Waardigheid hebben gegeven?
  3. Essed spreekt kritisch over het zelfbeeld van de Nederlanders. Regisseur Ida Does laat op dat moment Philomena Essed naar zichzelf op de computer kijken. Ze moet een beetje om zichzelf lachen. Wil de regisseur hiermee benadrukken, dat wij als kijkers, ook eens kritisch naar onszelf zouden moeten kijken? Of zou deze keuze toeval zijn? Licht je antwoord toe.
  4. Een documentaire gaat altijd over een maatschappelijk onderwerp. Voel je je aangesproken door het onderwerp van deze documentaire? Raakt het je of niet? Waar komt dat door? En met welke middelen en vorm zorgt regisseur Ida Does daarvoor?

4. BEELDEN

Fragment uitleg

In dit fragment komt wetenschapper Hellen Felter aan het woord en zien we, als een terugkerend tussenshot, het standbeeld Moments Contained, van kunstenaar Thomas J. Price, dat geplaatst is voor het Centraal Station in Rotterdam. Het viermeterhoge standbeeld laat een jonge, zwarte vrouw zien, die niet op een sokkel staat, maar met haar Nikes op de grond. Ook komen jonge zwarte activisten aan het woord van The Black Archives. Het fragment eindigt met beelden van een demonstratie van Black Lives Matter.

Beantwoord de volgende vragen:

  1. Hoe laat regisseur Ida Does zien dat het onderwerp nog steeds actueel is?
  2. Waarom zou Ida Does het standbeeld Moments Contained in Rotterdam als terugkerend tussenshot gebruiken? Wat zou ze daarmee willen toevoegen aan de documentaire?
  3. Het standbeeld Moments Contained van deze jonge, zwarte vrouw is vier meter hoog. Wat is de filmische term van waaruit dit standbeeld gefilmd is? Past dat perspectief goed in het verhaal dat de regisseur wil vertellen? Licht toe.
  4. Verschillende scènes worden afgesloten met een tekening van kunstenaar Richard Kofi, die ter plekke de tekeningen maakt. Wat voegen deze momenten en tekeningen aan de documentaire toe?

5. MONTAGE

Fragment uitleg

In dit fragment switchen we van beelden van de Black Lives Matter demonstratie, naar interviews, naar de aula van de universiteit, naar weer een andere locatie waar we Philomena Essed in gesprek zien met de drie jongeren van de organisatie ZetjeIn. Kunstenaar Richard Kofi is ook aanwezig en maakt een tekening. Philomena geeft aan het eind van dit gesprek de jongeren een cadeau.

Beantwoord de volgende vragen:

  1. Welk filmbegrip wordt gebruikt voor het in de juiste volgorde plaatsen van de opgenomen beelden? Hoe wordt de persoon genoemd die dat doet?
  2. Geef een concreet voorbeeld uit het fragment, waarin de volgende camerastandpunten worden toegepast: een close-up, een medium shot, een totaal shot en een uitzoom.
  3. Waarom geeft Philomena deze jongeren een cadeau?

6. AFTITELING

Fragment uitleg

Dit zijn de laatste vijf minuten van de film, waarin we nog een aantal korte statements horen en Philomena Essed zien met haar buurjongentje Philip. Dan volgt de aftiteling. Tot slot zien we een foto van een zwarte vrouw met een mondkapje, waarop de tekst staat: I will breathe.

Beantwoord de volgende vragen:

  1. Regisseur Ida Does kiest ervoor om een vrij lange scène tussen Philomena en haar buurjongetje Philip, als laatste scène te nemen. Hier zien we een korte dialoog tussen beiden. Wat haal je uit die scène?
  2. Nu je de aftiteling hebt gezien, is de documentaire afgelopen. De regisseur heeft in beeld, woord en met muziek, haar verhaal verteld aan jou als kijker. Maar ging deze documentaire ook over jou of over iemand van kleur die je kent? Schrijf hier een kort reflectieverslag over.
  3. Na de aftiteling krijgen we nog een still te zien. Wat zou de regisseur ons daarmee willen zeggen?

7. REGISSEUR

Fragment uitleg

In dit fragment komt filmmaker, regisseur Ida Does zelf aan het woord.

Beantwoord de volgende vragen:

  1. Nu heb je regisseur Ida Does zelf aan het woord gehoord. Zij vindt de rol van muziek belangrijk. Licht je antwoord toe.
  2. Wat kan je over haar aanpak vertellen? Hoe gaat ze te werk? Maakt ze gebruik van een script?
  3. Welke rol spelen de tekeningen in de documentaire?
  4. Waarom heeft Ida Does gekozen voor het standbeeld in de film? Noem twee argumenten.

8. ZWARTE ICONEN

Fragment uitleg

We zien Philomena Essed achter haar computer, die kijkt naar het bezoek in 1995 van Angela Davis in Amsterdam. Angela Davis was in die tijd ’het gezicht’ van de zwarte vrijheidsbeweging in Amerika. Zij geeft een speech op dezelfde locatie, waar ook Philomena gepromoveerd is, het gebouw van de Universiteit van Amsterdam. Angela Davis zegt ‘ik ben een leider tegen mijn wil in’, zij werd toch een icoon en inspiratie voor velen.

Beantwoord de volgende vragen:

  1. Welke zwarte iconen in de filmwereld ken je? Acteurs, actrices, regisseurs?
  2. Zoek informatie op over The Black Achievement Month. Wat is het en vind je het belangrijk dat het bestaat?
  3. Voor wie zou jij een standbeeld willen oprichten in Nederland?

AFRONDENDE CREATIEVE WERKVORM

Je hebt nu een aantal fragmenten gezien uit de documentaire Alledaagse Waardigheid en kennis opgedaan over wetenschapper Philomena Essed en de betekenis van haar werk rondom racisme. Maak nu zelf een minidocumentaire/reportage over dit onderwerp en interview twee mensen hierover. Vorm in tweetallen een reportageteam en bedenk vooraf een aantal vragen over het onderwerp: racisme. Gebruik hiervoor je mobiele telefoon of een camera. Kijk eens op de site www.documaken.nl Denk van tevoren na over je vragen, je locatie, zorg voor goed geluid en vermijd tegenlicht. Presenteer je documentaire aan de anderen. Wanneer je reportage een maximale lengte van 1.59 minuten heeft, kan je deze insturen naar het Nationaal Film Festival voor Scholieren, zie www.nffs.nl als 1-minuutfilm. Wanneer je minidocumentaire een maximale lengte heeft van 10 minuten, kan je deze naar het www.nffs.nl sturen als non-fictie film. Ook kan je overwegen je Profielwerkstuk over dit onderwerp te van maken en in te sturen naar www.documaken.nl

© 2024 – Ida Does Productions
Sitemap | Privacy Policy | CONTACT